چرا اینکه چگونه ویژگی مثبت خود را معرفی کنم، یک سوال بدیهی نیست؟
به نظر بدیهی می‌رسد، اما اگر به خاطرات خود مراجعه کنید، حتما موارد زیادی را به یاد می‌آورید که فردی در معرفی خود، ویژگی‌هایی را برشمرده که انتظار نداشتید… علاوه بر موارد اینچنینی، حتما بارها در نوشتن رزومه این سوال را از خودتان پرسیدید که چگونه ویژگی مثبت خود را در رزومه بنویسید.
به هر حال اگر می‌خواهید در پرسونال برندینگ حرفه‌ای قدم بردارید، ممکن است گاهی در مصاحبه یا در آغاز یک جلسه یا در خلال گفت‌وگو با افرادی که برایتان مهم هستند، لازم باشد چند جمله‌ای درباره ویژگی‌های خاص خود صحبت کنید. تمرین اینکه چه ویژگی‌هایی را چگونه مطرح کنید که نه ادعای گزاف باشد، نه فروتنی بیهوده، می‌تواند در تحکیم چهره‌ای که از شما در خاطر خواهد ماند، تاثیر مثبت داشته باشد.
چند نکته:
- طبیعتا منظور این نیست که ویژگی‌هایی که ندارید را برشمرید.
- قرار هم نیست همه را راضی کنید.
- از دایره صداقت هم خارج نمی‌شوید.
اما فرض کنید بگویید من خیلی خلاق هستم، خیلی شجاع هستم، خیلی روحیات کارآفرینی دارم… چگونه ویژگی مثبت خود را می‌توانید مطرح کنید که باورپذیر باشد و به دل مخاطب بنشیند، بدون اینکه شما را با یک فرد خلاق‌تر، شجاع‌تر و یک کارآفرین موفق‌تر مقایسه کند؟
این مثال‌ها را بخوانید:
علاقه‌مند به چه چیزی؟
من بسیار به کارآفرینی علاقه دارم. من بسیار به نوشتن علاقه دارم… این‌ها را و نظیرشان را در مصاحبه‌هایی که با متقاضیان دوره‌های آموزی داشته‌ام، بارها شنیده‌ام. آیا انتظار ندارید این جملات را یک کارآفرین با سال‌ها سابقه و یک نویسنده حرفه‌ای درباره خودشان گفته باشند؟
وقتی به موضوع‌های مورد علاقه خود اشاره می‌کنید، در نظر بگیرید که در خصوص موضوع‌های حرفه‌ای، شما با طیف گسترده‌ای از افراد موفق‌تر از خودتان مقایسه خواهید شد. بنابراین اگر تجربه کارآفرینی دارید، برای اینکه مثلا با بنیانگذار یک هلدینگ صنعتی مقایسه نشوید، می‌توانید اینگونه موضوع را مطرح کنید که بگویید آن تجربه به‌خصوص کارآفرینی، جزو مواردی بوده که بسیار به آن علاقه داشته‌اید و مایه انگیزش و اشتیاق شما شده است.
علاوه بر موارد حرفه‌ای می‌توانید به موارد غیرحرفه‌ای هم اشاره کنید. اما حتما عرف مخاطبان خود را در مطرح کردن سرگرمی‌ها و تفریحات خود در نظر بگیرید.
خلاق در چه حوزه‌ای؟
خلاقیت هم بسیار پر طرفدار است و اکثر افراد، خود را خلاق می‌دانند و آن را به عنوان ویژگی مهم خود مطرح می‌کنند. برای اینکه مشخص شود شما در چه حوزه‌ای خلاق هستید، بهتر است کمی به سابقه خود مراجعه کنید. ببینید کجاها مسائلی را با تکیه بر خلاقیت خود حل کرده‌اید.
حتی اگر اصولا آدمی هستید که به متدلوژی پایبند نیست و اهل مطالعه منابع علمی و کتاب برای پیدا کردن پاسخ‌های مناسب نیستید و این را مصداق خلاقیت می‌دانید، بهتر است کشف کنید که خلاقیت شما در چه مواقعی بروز می‌کند.
به این مثال‌ها توجه کنید:
- در ایجاد بسته‌هایی از اقلام قابل فروش – باندل کردن محصولات – خلاق هستم.
- کمپین خلاق تبلیغات می‌نویسم.
- کپی‌رایتر هستم.
- گرافیست هستم.
- یک محصول تازه را اخیرا خلق کردم.
این موارد به شما کمک می‌کنند تا ببینید در چه زمینه‌ای خلاقیت شما شکوفا می‌شود.
رهبر چه کسانی در چه رقابتی؟
رهبری هم بسیار پر تکرار است. «من رهبر بسیار خوبی هستم.» و جالب اینجاست که وقتی سوال کنید تا مصداق راهبری را بشناسید، حتی ممکن است با جواب‌هایی از قبیل «در مدرسه باند داشتیم» هم مواجه شوید! ولی اکثرا در پاسخ به این سوال، جواب‌های مبهمی می‌دهند که قانع کننده نیست.
اگر فکر می‌کنید رهبر خوبی هستید، حتما لازم است مثال‌های قابل اثباتی در کارنامه حرفه‌ای خود داشته باشید؛ چیزی که در بیرون از دایره ارتباطات شما هم برای اثبات قوه راهبری شما قابل استناد باشد.
تجربه زیاد به چه کیفیتی؟
بارها در تعیین پرسونای محصولات فناورانه، یا در انتخاب مدیر در حوزه‌های مرتبط با فناوری، از افراد متعددی شنیده‌ام که در خصوص فناوری، به آدم جوان اعتماد بیشتری دارند، چون با احتمال بیشتری دانش روز را دارد.
فکر می‌کنم همین مثال برای درک اهمیت کیفیت تجربه حرفه‌ای شما کفایت می‌کند.
با این حال یک مثال برعکس را درنظر بگیرید:
یک مدیر جوان که کسب‌وکار کوچکی را دو-سه سالی است که راه‌اندازی کرده و طوری صحبت می‌کند که برای یک مخاطب باتجربه بیشتر قابل پذیرش نیست.
وقتی می‌خواهید درباره تجربه خود صحبت کنید یا خود را فردی باتجربه معرفی کنید، درباره صنف و صنعت و مهارت خود دقیق باشید.
از تحصیلات خود چه استفاده‌ای می‌کنید؟
یک دسته از مدیران و سرمایه‌گذاران هستند که اگر رزومه‌ای را ببینند که با تحصیلات شروع شده است، آن را کنار می‌گذارند! چون معتقدند کسی که تجربه غنی دارد، بهای آن را می‌داند و تجربه را قبل از تحصیلات مطرح می‌کند…
فارغ از اینکه این رویکرد درست است یا نه، همان‌قدر که لازم است بگویید که در حوزه مورد نظر مخاطبتان، دانش تخصصی دارید، به همان اندازه لازم است که دانش شما خودش قابل کشف شدن باشد. اینکه شما در چه دانشگاهی و چه رشته‌ای درس خوانده‌اید، اگر تاثیر مثبت بر روند فعالیت‌های حرفه‌ای شما داشته، قاعدتا در کارنامه حرفه‌ای شما قابل مشاهده است. سعی کنید در توضیح اینکه چه دانشی را چقدر دارید، به بیان تاثیر آن در تصمیمات مهمی که گرفتید بپردازید.
پرانرژی یا خوش‌مشرب؟
من آدم‌های زیادی را دیده‌ام که خودشان را پرانرژی معرفی می‌کنند. اما در محیط کاری، لزوما از انرژی‌شان برای پیش‌برد کارها استفاده نمی‌کنند. البته انرژی زیادشان باعث گرم بودن فضای کار و دلگرمی می‌شود، اما عملا خارج از ارتباطات بین فردی، حس و حال لازم برای بسیاری از کارها را ندارند!
اگر انرژی زیادی در کار کردن تا دیروقت یا در آخر هفته‌ها دارید، اگر در شبانه‌روز تعداد ساعت خیلی کمی می‌خوابید و بقیه را به کار و ورزش و هرچیز دیگری اختصاص می‌دهید، یا هر مصداق دیگری برای مصرف انرژی خود می‌توانید مطرح کنید، این مصداق‌ها توصیف بهتری از شما ارائه می‌دهند. ضمنا درنظر بگیرید که لفظ انرژی بار معنوی هم دارد و می‌تواند کلا ذهن مخاطب شما را به سمت دیگری ببرد.
مهربان و دلسوز به چه قیمتی؟
ممکن است شما خود را مهربان بدانید. ولی اگر در نقش یک مدیر، خود را مهربان معرفی کنید ممکن است ادعای بیجایی باشد؛ چون مهربانی از آن ویژگی‌هایی است که حتما باید به تایید دیگران رسیده باشد. به عبارت دیگر همکاران و زیردستان شما می‌توانند شما را مهربان بدانند، اما به دلایلی. آن دلایل چه هستند؟ مثلا ممکن است که سعی می‌کنید قدرشان را بدانید، یا سعی می‌کنید از اشتباهات تا حد امکان بگذرید یا ممکن است حقوق بیشتر از عرف به ایشان می‌دهید. برخی از این دلایل در بیرون از محل کار شما قابل بازگو کردن نیست. اما آن‌هایی را که می‌توان مطرح کرد، در نظر داشته باشید تا بتوانید به شکل غیرمستقیم درباره مهربانی یا دلسوزی خود صحبت کنید.
شجاع در برابر چه چیزی؟
این ویژگی خصوصا اگر در زندگی حرفه‌ای خود مسئولیت تصمیم‌گیری دارید، می‌تواند بسیار ارزنده باشد. اما چگونه ویژگی مثبت خود را می‌خواهید مطرح کنید که به نظر نرسد ممکن است ریسک‌ها را در نظر نگیرید.
وقتی به نقاط عطف زندگی خود نگاه می‌کنید، به ویژه در زندگی حرفه‌ای خود، مواردی بوده که با بحران‌های سختی مواجه شدید و شجاعانه آن‌ها را پشت سر گذاشتید. تعدادی از این بحران‌ها در محیط عمومی بازار و کشور بوده و دیگران هم آن‌ها را کم‌وبیش چشیده‌اند. بنابراین اگر اشاره مختصری به یک موقعیت مشخص بکنید، معمولا بهتر می‌توان تصور کرد که منظور شما از شجاعت، شجاعت حرفه‌ای است، یا شجاعت در برخورد با حیوانات درنده!
آیا به شوخ‌طبعی شما می‌خندند؟
شوخ‌طبعی جزو مواردی است که تا از شما سوال نکنند، بهتر است مطرح نکنید. چرا؟ چون اگر شوخی کنید و بخندند یا از شوخی شما احساس خوبی پیدا کنند، خودبه‌خود این ویژگی شما درک شده است. اما در مواردی که مثلا در رزومه – یعنی به صورت غیابی – می‌خواهید این را مطرح کنید، باز هم در نظر بگیرید که ممکن است شوخ‌طبعی در ذهن عده‌ای با لودگی هم‌خانوادگی داشته باشد. بنابراین همیشه سعی کنید این ویژگی شما خودش کشف شود.
چگونه ویژگی مثبت خود را در ظاهر نشان دهید
توجه کنید که ظاهر شما مثل داستان‌های قدیمی، فقط لباس و دفتر کار و ماشین شما نیست! از شما ردپای دیجیتالی موجود است که در مواقعی که نمی‌دانید هم مورد بررسی و تحلیل و قضاوت قرار می‌گیرد.
آیا قضاوت دیگران برای شما مهم است؟
اگر پرسونال برند هستید یا در راستای پرسونال برندینگ گام برمی‌دارید، قضاوت مخاطبانتان باید برایتان مهم باشد. تصویر بیرونی برند شخصی شما همان ویژگی‌هایی است که مخاطبانتان از شما یاد می‌کنند.
آیا می‌توان قضاوت دیگران را کنترل کرد؟
قطعا نمی‌توانید کاری کنید که همه درباره شما یک فکر کنند، و اساسا این کار در پرسونال برندینگ توصیه نمی‌شود. شما در مسیر حرفه‌ای باید مخاطبان خود را کشف و انتخاب کنید و بعد از اینکه به نتیجه رسیدید لازم است در تمام نقاط دسترسی که به شما وجود دارد – اعم از واقعی و مجازی – مراقب قضاوت‌هایی که مخاطبانتان درباره شما می‌کنند باشید.
پس باید چه کار کرد؟
همان‌طور که درباره اندازه و رنگ و حال و هوای رسمی و خودمانی لباس و طرز جمله‌بندی و انتخاب کلمات خودمانی یا تخصصی و موارد نظیر این فکر می‌کنید، درباره حضور خود در فضای مجازی نیز فکر کنید. مخاطبان شما دوست دارند بازتاب همان ویژگی‌هایی را که در فضای واقعی از شما درک می‌کنند در فضای مجازی نیز ببینند.
به طور مشخص بگذارید ویژگی‌هایی که برای برند شخصی خود مد نظر دارید، در تعاملتان با مخاطبان و در ردپاهایی که در فضای مجازی از شما می‌ماند، بازتابیده شود.
ضمنا از دستورنامه سولو غافل نشوید.
جمع‌بندی
چگونه ویژگی مثبت خود را بیان کنید؟
- ابتدا درک کنید که چرا لازم است برای بیان ویژگی‌های خود تمرین داشته باشید.
شناخت مخاطب در این گام، بسیار موثر است.
- فهرستی از ویژگی‌های مثبت خود تهیه کنید.
ترجیحا موارد حرفه‌ای را بنویسید که مخاطبان عام‌تری دارند.
- به سابقه خود مراجعه کنید تا کشف کنید چطور می‌توانید این ویژگی‌ها را به شکلی غیرمستقیم و قابل پذیرش مطرح کنید.
- مطمئن شوید همیشه ظاهر شما با ویژگی‌هایی که عمیقا در خود می‌شناسید هم‌خوانی داشته باشد.
در این خصوص از فضای مجازی نیز کمک بگیرید.
